George R.R. Martin Bilimsel Bir Makalenin Ortak Yazarı Oldu: Bir fizikçi kurgusal bir evrene dahil olursa?
Buz ve Ateşin Şarkısı hayranları serinin uzun süredir ertelenen bir sonraki kitabını bekleyedursun, en çok satan bilimkurgu ve fantezi yazarı George R.R. Martin bunun yerine farklı türde bir yayınla karşımıza çıktı: American Journal of Physics’te yeni yayınlanan ve ortak yazarlığını yaptığı hakemli bir fizik makalesi. Makale, Martin ve Melinda M. Snodgrass tarafından düzenlenen ve yaklaşık 44 yazarın katkıda bulunduğu ortak evren Wild Cards kitap serisinin merkezinde yer alan kurgusal bir virüsün dinamiklerini tanımlamak için bir formül türetiyor.
Wild Cards özellikle Martin tarafından 1980’lerde yönetilen ve seriye katkıda bulunan orijinal bilimkurgu yazarlarından birkaçının katıldığı, uzun süredir devam eden bir kampanya oyunu olan Superworld RPG’den doğdu. (O zamanlar tanınmayan Neil Gaiman, Martin’e rüyalar dünyasında yaşayan bir ana karakteri içeren bir Wild Cards hikayesi önerdi. Martin teklifi reddetti ve Gaiman’ın fikri The Sandman oldu.) Martin ilk başlarda karakteri Turtle’a odaklanan bir roman yazmayı planlamıştı ama daha sonra bunun paylaşımlı bir evren antolojisi olarak daha iyi olacağına karar verdi ve süper kahraman çizgi romanlarının birçok farklı süper gücün çok fazla kaynağına sahip olduğunu düşündü. O evreninin tek bir kaynağa sahip olmasını istiyordu. Snodgrass bir virüs önerdi.
Dizi temelde II. Dünya Savaşı’nın ardından ABD’nin alternatif tarihini anlatıyor. DNA’yı yeniden yazmak için tasarlanmış bir uzaylı virüsü 1946’da New York Şehri’ne yayılır ve dünya çapında on binlerce kişiyi enfekte eder. Her bireyi farklı şekilde etkilediği için buna Wild Card virüsü deniyor. Enfekte ettiği kişilerin yüzde 90’ını öldürüyor ve geri kalanını mutasyona uğratıyor. Geri kalanların yüzde 9’u tatsız koşullarla karşılaşıyor -bu kişilere Joker deniyor- ve yüzde 1’i süper güçler geliştiriyor ve Aslar olarak tanınıyor. Bazı Asların o kadar önemsiz ve işe yaramaz “güçleri” var ve onlara “ikili” deniyor.
Wild Cards internet sitesinde bu virüsün ardındaki bilimi tartışan önemli spekülasyonlar vardı ve bu durum sonunda Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’nda fizikçi olan Ian Tregillis’in dikkatini çekti. Tregillis bunun yararlı bir pedagojik egzersiz olabileceğini düşündü. “Bir teorisyen olarak basit bir temel modelin kanonu düzenleyip düzenleyemeyeceğini merak etmeden duramadım. Her fizikçi gibi tahminlerle başladım, ama sonra aşırıya kaçtım. Sonunda sadece yarı şaka gerçek bir fizik makalesi yazmanın başka bir blog yazısı yazmaktan daha kolay olabileceğini öne sürdüm.”
Bir Fizikçi Kurgusal Bir Evrene Giriyor
Tregillis herhangi bir virüsün insanlara fizik yasalarına meydan okuyan süper güçleri nasıl verebileceği sorusunun özünde cevaplanamaz olmasını göz önüne aldı ve doğal olarak, hatta biraz isteyerek inançsızlığını askıya aldı. Wild Cards evreninin 90:9:1 kuralının kökenine odaklandı ve viral davranışı tanımlayabilecek tutarlı bir matematiksel çerçeve inşa etmeye hevesli bir evren içi teorisyenin zihniyetini benimsedi. Tregillis ve Martin makalelerindeki nihai hedefin “bu belirsiz ve görünüşte çözülemez problemi basit bir dinamik sisteme dönüştürerek fizik kavramlarının geniş kapsamlı esnekliğini ve faydasını göstermek ve böylece öğrencilerin kullanımına çok sayıda kavramsal ve matematiksel araç sunmak” olduğunu yazdı.
Yazarlar makalenin ele aldığı konular arasında Jokerler ve Asların “yüz yüzlü bir zar atıldığında elde edilebilen sayısal dağılıma sahip, birbirini dışlayan kategoriler” olarak ele alınması sorununun da olduğunu yazdı. “Ancak kanon bu kategorileştirmeyi altüst eden karakterlerle dolu: Hem fiziksel bir mutasyon hem de insanüstü bir yetenek sergileyen ‘Joker-Aslar’.”
Ayrıca “kriptoların” varlığını da öne sürüyorlar: Büyük ölçüde gözlemlenemeyen mutasyonlara sahip Jokerler ve Aslar, örneğin birinin kalbinde ultraviyole yarış çizgileri oluşturmak veya “Iowa sakinine narvallerle görüş hattı telepatik iletişim gücü vermek. İlk birey Jokerizminin farkında olmazdı; ikincisi bir As olurdu ama bunu asla bilmezdi.”
Sonunda Tregillis ve Martin üç temel kural ortaya koydu: (1) kriptolar var, ancak bunlardan kaç tanesinin var olduğu “bilinmiyor ve bilinemez”; (2) gözlemlenebilir kart dönüşleri 90:9:1 kuralına göre dağıtılacak; ve (3) viral sonuçlar çok değişkenli bir olasılık dağılımıyla belirlenecek.
Ortaya çıkan ve önerilen model görünüşte rastgele iki değişkeni varsayıyor: dönüşümün şiddeti (yani virüsün bir kişiyi ne kadar değiştirdiği, Joker’in deformasyonunun şiddeti veya As’ın süper gücünün kuvveti) ve Joker-Asların varlığını ele almak için bir karıştırma açısı. Yazarlar “Bir eksene yeterince yakın düşen kart dönüşleri öznel olarak Aslar olarak sunulacak, aksi takdirde Jokerler veya Joker-Aslar olarak sunulacaktır” diye yazdı.
Türetilen formül belirli bir sistemin evrimleşebileceği birçok farklı yolu hesaba katan bir formül (diğer adıyla Langrangian formülasyonu). Tregillis,”Wild Card viral sonuçlarının soyut sorununu basit, somut bir dinamik sisteme çevirdik. Bu sistemin zaman ortalamalı davranışı, sonuçların istatistiksel dağılımını oluşturur” dedi.
Tregillis bunun başlangıç seviyesindeki fizik öğrencileri için iyi bir egzersiz olup olmadığından emin değildi; birden fazla adım içerdiğini ve daha genç öğrencilerin tam olarak kavrayamayabileceği birçok kavramı kapsadığını kabul etti. Ayrıca bunu temel müfredata eklemeyi de önermiyor. Bunun yerine öğrencileri açık uçlu bir araştırma sorusunu keşfetmeye teşvik etmek için daha üst seviyeli seminerler için uygun olduğunu söylüyor.
Bu hikaye ilk olarak Ars Technica’da yayınlandı.